الإفاضات الغرویة فی الأصول الفقهیة فیض اصفهانی (کتاب‌)

---

«الافاضات الغرویة فی اصول الفقهیة»، به زبان عربی ، اثر سید علی نقی، مشهور به فیض اصفهانی ، است که به برخی از مباحث مربوط به اصول الفاظ پرداخته است.

۱ - ساختار

---

نگارنده، سعی کرده است به صورت اجمال و به دور از نقل اقوال و نقض و ابرام دیگران، به بررسی مباحث علم اصول فقه بپردازد. وی، تنها تا مبحث مجمل و مبین به بیان مطالب پرداخته است.

۲ - گزارش محتوا

---

مباحث مطرح شده در کتاب، عبارتند از:
تعریف اصول فقه؛ موضوع اصول فقه؛ غرض و فایده اصول فقه؛ رتبه اصول فقه؛ بیان اینکه ادله اربعه؛ یعنی کتاب ، سنت ، اجماع و عقل موضوع علم اصول فقه است؛ بیان اینکه تغایر علوم به تمایز موضوع است؛ معنای وضع ؛ اقسام وضع ؛ فرق میان اسم و حرف؛ اختصاص داشتن وضع به مفردات و بیان اینکه الفاظ برای ذات معانی وضع شده‌اند؛ بیان اینکه استعمال محتاج به وضع نیست؛ علائم حقیقت و مجاز ؛ عدم مساعدت دلیل بر اعتبار مرجحات در تعارض احوال؛ امکان و عدم امکان اشتراک و ترادف ؛ حقیقت شرعیه ؛ صحیح و اعم ؛ ادله قائلین به صحیح؛ ادله قائلین به اعم؛ انحصار نزاع صحیحی و اعمی در اجزاء؛ جاری نبودن نزاع مزبور در معاملات در صورتی که برای آثار مخصوصه وضع شده باشند؛ مشتق و مفهوم آن؛ بیان اینکه اختلاف مبادی مشتق، موجب انحصار نمی‌گردد و بیان مراد از «حال» در عنوان بحث مشتق؛ مراد از بساطت ؛ کفایت مغایرت بین مبدا؛ آنچه مشتق از لحاظ مفهومی بر آن جاری می‌شود؛ ادله قائلین به وضع مشتق برای اعم؛ ادله قائلین به اخص؛ بیان معانی امر؛ اعتبار یا عدم اعتبار علو و استعلاء در صدق امر ؛ عدم مغایرت بین طلب و اراده ؛ حقیقت بودن لفظ امر در وجوب ؛ مشترک نبودن امر؛ حقیقت بودن صیغه امر در وجوب؛ ظهور یا عدم ظهور جمله‌های خبریه‌ای که در مقام طلب استعمال می‌شوند در وجوب؛ اقتضای امر نسبت به توصلیت ؛ مفاد امر عقیب حظر؛ دلالت امر بر طلب طبیعت؛ بیان اینکه مصدر، ماده برای مشتقات نیست و بیان مراد از مره و تکرار؛ عدم دلالت امر، بر فور و تراخی؛ عدم دلالت فعل، بر زمان ؛ آیا امر به یک شی ء، مقتضی اجزاء است یا خیر؟؛ مقصود از اقتضاء؛ تقسیم مقدمه؛ تقسیم واجب ؛ واجب مطلق و مشروط ؛ عدم تفاوت بین مشروط و معلق؛ تبعیت مقدمه از ذی المقدمه؛ ثبوت ملازمه؛ اقتضاء یا عدم اقتضاء امر به شی ء، نسبت به نهی از ضد آن؛ محال بودن دو امر در عرض واحد؛ جایز نبودن امر آمر با عالم بودن به انتفاء شرط آن؛ عدم اقتضای نسخ وجوب هیچ یک از احکام را مگر حرمت؛ بیان واجب تخییری ؛ بیان اینکه امر به امر، امر است؛ بیان دلالت نهی بر طبیعت؛ اجتماع امر و نهی؛ اقسام عبادات مکروه ؛ اقتضاء یا عدم اقتضای نهی نسبت به فساد ؛ بیان معنای منطوق و مفهوم و اقسام آنها، بررسی معنای مفهوم شرط ، وصف ، حصر ، غایت ، لقب ، استثناء و مفهوم موافقت و مخالفت و اولویت و بیان احکام عام و خاص و مطلق و مقید و مجمل و مبین .

۳ - پانویس

---